KAN ŞEKERİ (KAN GLUKOZU)
Karbonhidratların en küçük parçası olan glukoz, kan şekerini oluşturur. Vücuttaki bütün hücreler glukozu kullanır. Diğer monosakkaritlerin (fruktoz ve galaktoz) vücutta kullanıla- bilmeleri için karaciğerde glukoza çevrilmeleri gerekir. Açlık durumunda sağlıklı bir bireyin kan glukoz yoğunluğu 70-100 mg/dl’dir. Kan şeker düzeyi, yemek yendikten sonraki ilk saat içinde 120-140 mg/dL’ye yükselir.
GLİSEMİK İNDEKS
Glisemik indeks(GI); karbonhidratlı bir besinin yendikten belirli bir süre sonunda kan şekerini yükseltebilirliğini ifade eder. Besinlerin glisemik indeksi kan şekerinin yavaş veya hızlı yükselmesini etkilemektedir. Glisemik indeks 50 gram karbonhidrat içeren test yiyeceğinin 2 saat içerisinde oluşturduğu kan glukozunu artış alanının, aynı miktarda karbonhidrat içeren referans yiyeceklerin oluşturduğu kan artış alanına kıyaslanmasıdır. Kısaca yenildikten 2 saat sonra besinlerin gösterdikleri glukoz yanıtlarının standart olarak alınan ekmeğin gösterdiği yanıta göre yüzde değeridir.
Glisemik indeksi yüksek besin alımıyla obezite, diyabet ve bunlarla ilişkili diğer kronik hastalıkların görülme sıklığı arasında paralellikler saptandığından, sağlıklı beslenmede yer alan karbonhidratlı yemeklerin glisemik indekslerinin düşük olması önerilir.
0-55 Düşük Glisemik İndeksli Gıdalar ; sebzeler , taze meyveler ( olgun olmayan ), süt ve süt ürünleri, kuruyemişler, nohut, börülce, kahverengi pirinç, mercimek, soya, kurufasulye, barbunya, az pişmiş spagetti, erişte, şehriye..
56-69 Orta Glisemik İndeksli Gıdalar; kuru meyveler olgun meyveler, kuskus, mayalı esmer ekmek, dondurma, kestane..
70-100 Yüksek Glisemik İndeksli Gıdalar; beyaz un ve beyaz undan yapılmış her besin, pirinç unu, mısır unu, mısır nişastası, modifiye nişasta, baget ekmek, şekerli tahıl gevreği, bisküvi, pirinç
Düşük Glisemik İndeksli Diyetlerin Yararları:
- Kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
- Kan yağlarının düşürülmesine yardımcı olur.
- Obezitenin önlenmesine yardımcı olur.
- Kalp hastalıkları riskini azaltır.
• Tip 2 diyabet riskini azaltır.
Diyetin Glisemik İndeksini Düşürmek için;
• Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmeli.
- Tam taneli tahıl ürünleri tercih edilmeli.
- Pirinç yerine bulgur tercih edilmeli.
- Beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği tercih edilmeli.
- Meyve suyu yerine meyvenin kendisi tüketilmeli.
- Kurubaklagiller sıklıkla tüketilmeli (haftada 2-3 kez).
