OMÜ Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yüksel Ardalı, son dönemlerde kullanımı artan yapay zeka uygulamalarının veri merkezlerinin soğutma işlemleri için temiz su tüketimi yaptığını söyledi. Milyonlarca kullanıcısı olan yapay zeka uygulamalarında 1 kullanıcının 25 soru sormasıyla, yaklaşık yarım litre su tüketildiğini söyleyen Prof. Dr. Ardalı, "Yapay zekanın iklim konusunda kurtarıcı olduğu konuşuluyor. Google'ın ABD'deki veri merkezlerinde 2021 yılında soğutma için 12,7 milyar litre tatlı su tükettiği rapor edilmiş. Yapay zeka uygulamalarının su tüketiminin yanı sıra doğaya karbon salınımı da ciddi boyutlarda. Sistem kurgulanırken ve kullanılırken yaklaşık 240 ton karbondioksit ürettiği belirlenmiş. Bir yeri düzeltirken, diğer taraftan da çevresel etkileri dikkate almamız gerekiyor" dedi.
'YAPA ZEKA MODELLERİNİN SU AYAK İZİ ARTIK GÖRMEZDEN GELİNEMEZ'
Yapay zeka teknolojilerinin hızla yükseldiğini ve bunların çevresel etkilerinin, endişeleri artırdığını söyleyen Prof. Dr. Ardalı, "Yakın zamanda yapılan bir çalışma, veri merkezlerini sürdürmek ve bu modelleri eğitmek için gereken önemli miktarda su nedeniyle yapay zeka modellerinin önemli bir su ayak izine sahip olduğunu ortaya koydu. ChatGPT'nin birden fazla sohbete katılan 100 milyondan fazla aktif kullanıcısı olduğu düşünüldüğünde, bu su kullanımı artar. Bilim insanları, veri merkezlerinin bakteriyel oluşumları ya da çürümeleri engellemek amacıyla temiz su kaynakları kullanılmaktadır. Yapay zeka modellerinin su ayak izi artık görmezden gelinemez. Su ayak izi, küresel su sorunlarıyla mücadeleye yönelik kolektif çabaların bir parçası olarak öncelikli şekilde ele alınmalıdır" ifadelerine yer verdi.
GÜÇ ARTTIKÇA KARBON SALINIMI DA ARTIYOR
Yapay zeka uygulama veri merkezlerinde ciddi karbon salınımı olduğunu da belirten Prof. Dr. Ardalı, "Tahminlere göre, ChatGPT yılda 8,4 ton karbondioksit salıyor, bu da 1 kişinin yaydığı miktarın (yılda 4 ton) 2 katından fazla. Tabii ki, bu veri merkezlerini çalıştırmak için kullanılan güç kaynağının türü, üretilen emisyon miktarını etkileyecektir. Bir başka çalışmada 175 milyar parametreye sahip GPT-3'ü yaratmanın, 1287 megavat saat elektrik tükettiğini ve 552 ton karbondioksit ürettiğini tahmin ettiler. Bu sadece, herhangi bir tüketici kullanmaya başlamadan önce modeli piyasaya sürmek için hazır hale getirmek içindir. Sonuçta bize büyük imkanlar sağlayacak yapay zeka kullanımlarının da çevresel etkileri olduğu göz ardı edilmeden etkilerin minimizasyonu gereklidir" diye konuştu.
