1. Kahverengi Kokarca (Halyomorpha halys) Nedir?
-
Kahverengi kokarca, tarımsal üretimde önemli kayıplara neden olan, istilacı ve çok konukçulu bir zararlıdır.
- Ülkemizde varlığı ilk kez 2017 yılında tespit edilmiştir.
- Kahverengi kokarcanın yayılışı; bitkisel materyaller, ulaşım araçları, erginlerin uçuşu ve yapılan ticari faaliyetler yoluyla gerçekleşir.
- İnsan sağlığı açısından bir tehlike oluşturmaz ancak kışlamak için ev, depo gibi yerlere girdiği için fiziksel rahatsızlık verebilir.
2. Neden Önemlidir?
- Birçok meyve ve sebze türüne zarar verir. Başlıca konukçuları; fındık, elma, armut, turunçgiller, şeftali, ceviz, trabzon hurması, mısır, fasulye, domates, biber ve patlıcandır.
- Bu ürünler ülke ekonomisi için stratejik öneme sahiptir.
- Meyve ve sebzelerde oluşturduğu emgi zararı nedeniyle verim ve kalite kayıplarına neden olur.
- Kimyasal mücadelesi ruhsatlı bitki koruma ürünleri ile yapılmaktadır.
3. Görünümü ve Zararı Nasıldır?
- Erginleri 12-17 mm boyunda, kahverengimsi-gri tonlarda benekli ve alacalıdır.
- Yumurtaları soluk beyaz renkli, 1-3 mm çapında ve 1,6 mm uzunluğundadır.
- Erginler ve nimfler, sokucu-emici ağız yapıları ile meyve ve sebzelerde emgi zararı oluştururlar.
- Meyvelerde başlangıçta küçük nekrotik alanlar oluşur, esas zararı ise olgunlaşma döneminde görülür.
- Meyvelerde derin nekrozlar, şekil bozuklukları ve iç çürümelere neden olur.
4. Türkiye'de Görülme Durumu
- İlk kez 2017'de Artvin'de tespit edilmiş, ardından Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yayılmış.
- Gürcistan'da 2016'da ortaya çıkmış ve 2017'de epidemi yaparak önemli zararlara neden olmuştur.
- Ülkemizde Doğu Karadeniz, Batı Karadeniz ve Marmara Bölgelerinde varlığı tespit edilmiştir.
5. Ülkemizde Yapılanlar
- İl Müdürlüklerine 2018'den itibaren feromon tuzakları dağıtılarak sürvey çalışmaları yürütülüyor.
- Zararlının tanınması, zararı ve mücadele yöntemleri hakkında eğitimler, afiş ve broşürler hazırlandı.
- Zirai Mücadele Teknik Talimatı oluşturuldu, ilaçlı mücadele için ruhsatlı ürünler belirlendi.
- Yumurta parazitoidi Trissolcus japonicus'un kitlesel üretimi tamamlanarak 2023'ten itibaren salımına başlandı.
6. Sizin Yapabilecekleriniz
- Kışlama döneminde (sonbahar-ilkbahar) erginlerin toplanıp imha edilmesi,
- Mayıs sonrası tarımsal alanlarda ruhsatlı bitki koruma ürünleri ile mücadele,
- İl/İlçe Müdürlükleri'nin mücadele duyurularına katılım ve diğer çiftçilerin de katılımının sağlanması,
- Toplu mücadele çalışmalarına destek olunması.
Muhabir: Hüsamettin akçay
