META tarafından bu güncellenmenin Türkiye’de yürürlüğe girmeyeceği ve halihazırda güncellenen versiyona onay vermiş kullanıcılar da dâhil olmak üzere tüm kullanıcıların WhatsApp’ı tam işlevsellikle kullanmaya devam edebilecekleri, bu kapsamda Türkiye’deki kullanıcıların söz konusu güncellemeye onay vermelerini talep eden bildirimler almayacakları da belirtilmişti.
SORUŞTURMA SONUNDA 346 MİLYON TL PARA CEZASI DA VERİLMİŞTİ
Soruşturma sonunda META’nın veri birleştirme yoluyla 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettiği sonucuna varıldı. META’nın Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden topladığı verileri birleştirerek sosyal ağ hizmetleri ile çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırdığı ve pazara giriş engeli yarattığı tespit edildi. Geçtiğimiz yıl ekim ayında yaklaşık 346 milyon TL para cezası verildi.
İHLALE SON VERMEK ÜZERE UYGULAMASINI GÜNCELLEMESİ İSTENDİ
Ayrıca META’ya, ihlalin giderilmesi ve pazardaki etkin rekabetin tesis edilmesi için yükümlülükler getirildi. İlk aşamada ihlali sonlandırmak için alacağı tedbirleri 9 Aralık 2023 tarihine kadar Kuruma bildirmesi gerekiyordu. Getirilen yükümlülüklerden birisi Kurulun değerlendirmesine takıldı. Gündemdeki para cezası, geçtiğimiz yıl para cezası ile sonuçlanan soruşturma sonucunda belirlenen yükümlülükleri yerine getirmediği için verilen 'yeni' ceza. Getirilen yükümlülüklere uyulmaması durumunda süreli para cezası işliyor.
KURUL NE İSTEMİŞTİ?
Kurul, uyum tedbirinin hayata geçirilmesinden önce Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetleri arasında verilerinin birleştirilmesine onay veren kullanıcılardan yeniden onay alması istenmişti. Kullanıcılara gösterilecek olan ekranın, kullanıcıları doğrudan onaylamaya yönlendirmeyen, kullanıcıların reddetmesi halinde de uygulamayı kullanabileceklerine yönelik bilgilendirmeleri içeren ve dolayısıyla onay vermek istemeyen kullanıcılara da aynı kolaylıkta bu imkanı sağlayan ekranlar bekliyordu.
'ONAY' EKRANLARI YETERLİ BULUNMADI
META tarafından nihai olarak kuruma sunulan öneriler yeterli bulunmadı. META tarafından Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetleri arasında verilerinin birleştirilmesine yönelik tercihleri için kullanıcılara sunulacak olan ekran bildirimi, yeterli derecede şeffaf olmaması, bir başka deyişle kullanıcıları yeteri kadar bilgilendirememesi ve kullanıcıları veri birleştirmeye onay verecek şekilde yönlendirici nitelikte dizayn edilmesi sebepleriyle soruşturma kapsamında ele alınan rekabet karşıtı endişeleri gidermesi hususunda yeterli görülmedi.
Bilindiği üzere kullanıcıların sık sık karşı karşıya kaldığı 'onay' ekranları; kullanıcılara büyük ve renkli bir 'onay' butonu ve bulunması zor ya da hiç olmayan köşeye gizlenmiş bir 'x' şeklindeki ekran kapatma butonundan oluşuyor. Kullanıcılar 'onay' dışında seçeneklerinin olmadığını düşünerek, kendilerinden istenen her türlü talebi, uygulamayı kullanabilmek için kabul etmek zorunda kalıyorlar.
SORUN DİĞER ÜLKELERDE DE DEVAM EDİYOR
Avrupa Birliği’nde yürürlüğe giren Dijital Pazarlar Yasasında getirilen benzer yükümlülükler bakımından da henüz META ile AB Komisyonu arasında nasıl bir düzenlemenin hayata geçirileceği konusu nihai bir çözüme ulaşmış değil. Bu aynı zamanda dünyadaki diğer rekabet otoriteleri için de geçerli. Türkiye’ye sunulacak çözüm önerisi bu açıdan da ayrı bir öneme sahip görünüyor.
META’nın Kurul’un endişelerini giderecek bir çözüm önerisiyle gelmesi bekleniyor. Aksi halde, 12 Aralık 2023 tarihinden başlayan günlük yaklaşık 4,7 milyon TL para cezası her gün META’nın ceza hanesine eklenecek. Bugün itibarıyla para cezası toplamda 130 milyonu aştı ve böyle giderse de artmaya devam edecek.