Danişmendliler döneminde, Cenebnizâde Hasan Bey tarafından 1146-1147 yılları arasında yaptırılan Niksar Ulu Cami, tarihi ve mimarisiyle dikkat çekiyor. Osmanlı sultanlarından Fatih Sultan Mehmet Han'ın, Trabzon seferine giderken Ramazan ayı nedeni ile bir süre Niksar'da kaldığı ve ibadetini bu camide yaptığı biliniyor.
Bu özelliği ile önemli bir yere sahip olan Niksar Ulu Cami, 873 yıldır cemaatini ağırlıyor. Kesme taştan yapılan cami, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planıyla dikkat çekerken, girişi ise kuzey cephesinde yer alıyor. Anadolu'daki erken dönem camilerinin mimari özelliklerini yansıtan ve en son 2000 yılında restorasyon yapılan cami, bugün de cemaatini ağırlıyor.
Karadeniz seferi esnasında konaklıyor
İlçede Danişmendli Nizamettin Yağıbasan döneminde imar ve sanata yönelik özellikle medreseler ve camiler inşa edildiğini belirten Niksar Belediye Başkanı Özdilek Özcan, şu şekilde konuştu:
"Cami 1146 yılında inşa ediliyor. O dönemden bu kadar görkemi ile hizmet ediyor. O günün modern tekniklerini burada görme şansınız var. Taş şeklinde, fil ayaklar üzerine oturtulan hutbeli bir camimiz. Fatih Sultan Mehmet Han, Karadeniz seferi esnasında Ramazan ayına rastlayınca ordusunu burada konaklatıyor. Bir ay süresince burada ordusuyla kalıyor. Bu camide teravih namazlarını kıldıktan sonrada tekrar Trabzon seferine devam ediyor."
Sabriye Er Kelkit Gazetesi (Özel)