Zile Merkez’de bulunan ve yapım tarihi tam olarak bilinmeyen Çay Pınarı’nın Roma Döneminde’de ilçede yer alan kalenin su ihtiyacı karşıladığı biliniyor. Çay Pınarı’nın Osmanlı Dönemi 1843 yılında tadilattan geçtiği ile ilgili kitabede bulunuyor.
Zile Belediye Müze Müdürü Kurtuluş Uygun,” Pınarın yapım yılı tam olarak bilinmemekle beraber, yapılan araştırmalarda Roma Döneminde yapılan Zile Kalesi ile ilişkilendirilmektedir. Çay Pınarı yapı plan bakımından dikdörtgen bir alana sahip ve ağır kes taş blokları kullanılmak suretiyle inşa edilmiştir. Resmi olarak yapının üzerine 1843 senesinde Osmanlı Döneminde tamir edildiğine dair bir kitabe de bulunuyor. Çay Pınarı dediğimiz bu mekan konumu itibariyle Zile Kalesinin eteğinde yer almakta. Burada bazı rivayetler, bu yapıyı Büyük İskender ile ilişkilendirmişlerdir. Cumhuriyet ve Osmanlı dönemi ile beraber bu mekan bir su temin noktası ve hanımlarımızın halı, kilim ve yün yıkama mekanına dönüşmüştür. Sene içerisinde sadece 2 ay burada su bulunabiliyor. Tarihe şahitlik eden Çay Pınarı, yerli ve yabancı turistlerin de ilgi odağı” dedi.
