Meşhur narenciye bağ yaprağı ile bilinen Erbaa üzüm bağlarında budama ile bakım işleriyle hummalı bir çalışma içerisine giren çiftçiler, budamayı üzüm ağaçlarının kuvvetlenmesi ve veriminin artması için yaptıklarını kaydetti.
Peki bağlarda budama nasıl yapılır ve nelere dikkat etmek gerekir?
Bağda zamanında ve doğru budama, üzümün hem kalitesini hem rekoltesini (yıllık verimini) arttırıyor. Aksi ise verim kaybına sebep oluyor. Bağlarda kış budaması sonbaharda yaprakların döküldüğü dönemden ilkbaharda gözlerin kabarmaya başladığı döneme kadar geçen süre içerisinde yapılır.
Bağda zamanında ve doğru budama, üzümün hem kalitesini hem rekoltesini (yıllık verimini) arttırıyor. Aksi ise verim kaybına sebep oluyor. Bağlarda kış budaması sonbaharda yaprakların döküldüğü dönemden ilkbaharda gözlerin kabarmaya başladığı döneme kadar geçen süre içerisinde yapılır.
Ancak bu devre içinde budamanın yapılacağı zamanı iklim koşulları belirler. Kışları ılık geçen bölgelerde yaprak dökümünden itibaren hava ve toprak koşullarının elverişli olduğu dönemlerde budama yapılabilir. Ancak kışları sert geçen ve ilkbahar geç donlarının tehlike yarattığı bölgelerde budamanın mümkün olduğunca geciktirilmesi faydalıdır.
Budamanın, şubat sonu veya mart içinde yapılması gerekir. Budama, bütün bitkiler için olduğu gibi üzüm asmaları için de oldukça önemli bir kültürel işlemdir. Budama sırasında bırakılacak göz miktarı, bir sonraki yılın ürününü oluşturuyor. Asma üzerinde besleyebileceğinden fazla miktarda oluşacak salkım, üzümün çok fakat kalitesiz yetişmesine yol açıyor. Asmanın gelişme durumuna göre az sayıda bırakılacak göz ise salkımların iri olmasının yanında asmanın yeşil aksamının fazla, yıllık sürgünlerin kaba yapılı ve kalın olmasını sağlıyor.
Sofralık üretimde bayrak olarak nitelendirilen uzun çubuk üzerinde 10-11 göz bırakılırken kurutmalıkta 14-15 göze kadar çıkabiliyor, bırakılan bayrak sayısı ise asmanın gelişme durumuna göre altı yedi arasında değişirken her bayrağa iki üç gözle bir yedek bırakmanın da unutulmaması gerekiyor. Budama yaparken hastalıklı çubukları asma üzerinden almak ve daha sonra uzaklaştırarak yakmak gerekli önlemlerden bir tanesidir.
Asmaların uyanma zamanlarının, budama zamanına göre değiştiğini bilerek budamaya başlanması gerekir. Yani asmaları ne kadar erken budarsak, o kadar erken uyanacaklardır. Bu durumda da ilkbaharda meydana gelen donlardan etkilenme oranı artacaktır. Budamanın tecrübeli kişiler tarafından yapılması da çok önemlidir, çünkü yanlış budamalar, asmaların ömrünü kısalttığı gibi üründe kalite kayıplarına neden olmaktadır. Budamanın bağın gelişimini, kalitesini ve verimini arttırdığını belirterek,
-"Asma, dinlenme devresinden, yani yapraklarını döktükten sonra budanmalıdır. Bu dönemde organlar arası madde alışverişi durmuş haldedir. Budama için en uygun dönem, şubat sonu ve mart başıdır. Yaprağı dökülmeyen bağ asla budanmamalıdır, yoksa asma yeterince organik bileşik depolayamaz. Bundan dolayı kışa dayanıklılığı azalır, zayıf sürgünler oluşur ve verim düşer.”
Asmanın uyanma tarihi de 25 Mart civarındadır. Şubattan önce budanan bağlar, nisandaki don olaylarından etkileniyor ve ürünün zarar görme ihtimali çok yükseliyor. Şubat sonu veya mart başında budanırsa dondan etkilenmiyor. Zaman olarak doğru yapılan budama, ürünün yüzde 80 oranında don zararından kurtulmasını sağlıyor. Kasım ayında kesinlikle budama yapılmamalıdır. Bu ayda sadece bağların arasını açma işlemi yapılma, yani yaşlı ve hastalıklı kollar alınmalıdır.
