Türkiye'nin deprem kuşağında yer alan Tokat ili, jeolojik özellikleriyle dikkat çekiyor. Bölgede yapılan yeni bir araştırma, Tokat'ın toprağının depremlerin öncü sinyallerini verdiğini ortaya koydu.
Türkiye'nin deprem kuşağında yer alan Tokat bölgesinde araştırmacılar, depremlerin toprağın içindeki radyoaktif bir gaz olan radonu ve iyonosfer üzerindeki etkilerini inceledi.
Halabja Üniversitesi, Koya Üniversitesi ve Fırat Üniversitesi'nden bilim insanları, 2007-2010 yılları arasında Tokat'ta yaptıkları ölçümlerle, depremler, toprağın içindeki radon gazı ve iyonosfer arasındaki bağlantıyı ortaya çıkardı.
Araştırmacılar, matematik modellemeler ve bilgisayar simülasyonları kullanarak, depremlerin toprağın içindeki radon gazı miktarı ve iyonosfer üzerindeki etkilerini inceledi. Sonuçlar, büyük depremlerin yanı sıra daha küçük depremlerin de iyonosfer üzerinde önemli değişikliklere neden olduğunu gösterdi.
Toprağın içindeki radon gazı miktarının mevsimsel değişimlerinin hava sıcaklığı, nem ve basınç gibi faktörlerle ilişkili olduğu, bazı depremlerin de radon miktarında değişikliklere yol açtığı belirlendi.
Bu grafik, Tokat bölgesindeki depremlerin, toprağın içindeki radyoaktif radon gazı miktarı ve iyonosferdeki elektron sayısı üzerindeki etkilerini gösteriyor.
Grafiğin üst kısmında, üç farklı istasyondaki (Tubi, Gebze ve Anka) radon gazı miktarındaki dalgalanmalar ve depremlerin meydana geldiği zamanlar görülüyor. Depremlerin, radon gazı konsantrasyonunda önemli değişikliklere neden olduğu gözleniyor.
Grafiğin orta kısmında, depremlerin büyüklükleri gösteriliyor. Büyük depremlerin yanı sıra daha küçük mikrodepremlerin de iyonosfer üzerinde istatistiksel olarak anlamlı değişikliklere yol açtığı anlaşılıyor.
Grafiğin alt kısmındaki çizgi ise, iyonosferdeki toplam elektron içeriğindeki (TEC) değişimleri temsil ediyor.