Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi'nde yapılan kapsamlı bir araştırma, akademi dünyasında kadın akademisyenlerin karşılaştığı "cam tavan" engellerini mercek altına aldı. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Yüksek Lisans öğrencisi İrem Nur Karaözkök tarafından yürütülen çalışma, Türkiye'deki eğitim seviyesi en yüksek kadın grubunu oluşturan akademisyenlerin kariyer yolculuklarındaki zorlukları derinlemesine inceledi.
Araştırmanın Temel Bulguları:
- Cam tavanın akademide de kadınlar için ciddi bir engel olduğu ortaya çıktı.
- Kadın akademisyenler, ataerkil toplum yapısı, erkek egemen iş dünyası, yükselme süreçlerindeki ayrımcılık ve toplumsal roller gibi nedenlerle çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalıyor.
- Katılımcılar, cam tavan engelini aşmak için pozitif ayrımcılık uygulamaları, aile ve toplum yapısında değişiklikler, maddi teşvikler ile üst düzey yönetici desteğinin önemli olduğunu vurguladı.
Araştırmacı Karaözkök, çalışmanın kadınların akademide daha güçlü temsil edilebilmesi ve üst düzey yönetim kademelerinde yer alabilmeleri için cam tavan engelinin anlaşılması ve kapsayıcı politikalarla ele alınması gerektiğini ortaya koyduğunu belirtti. Akademi dünyasında cinsiyet eşitliğinin sağlanması, Türkiye'nin bilimsel ve teknolojik ilerlemesi açısından da büyük önem taşıyor.
Cam Tavan Sendromu Nedir?
Cam tavan sendromu, kadınların veya diğer azınlık gruplarının kariyerlerinde ilerlerken karşılaştıkları görünmez ancak aşılması güç engelleri ifade eder. Bu engeller, önyargılar, ayrımcı tutumlar ve kurumsal yapılar nedeniyle ortaya çıkar ve bireylerin üst düzey yönetim ve liderlik pozisyonlarına yükselmelerini zorlaştırır.
Cam tavan sendromu kavramı ilk kez 1970'lerde, kadınların iş dünyasında yüksek seviyelere ulaşamamaları üzerine gündeme gelmiştir. Ancak zaman içinde bu sorun, etnik köken, cinsel yönelim, engellilik gibi farklı grupları da etkilemeye başlamıştır.
Cam Tavan Engelinin Temel Özellikleri:
- Görünmezlik: Engeller net bir şekilde tanımlanamaz ve görünmezdir.
- Yapısal: Engeller kurumsal yapılar, politikalar ve önyargılar nedeniyle ortaya çıkar.
- Geçirgenlik: Kadınlar ve azınlık grupları belli derecelere kadar yükselebilir ancak en üst seviyelere ulaşmaları engellenir.
- Kalıcılık: Engeller uzun yıllardır varlığını sürdürmekte ve kolay aşılamamaktadır.
Cam tavan, kadınların ve diğer grupların liderlik pozisyonlarına erişimini sınırlandırarak hem bireysel hem de kurumsal düzeyde olumsuz etkilere yol açar. Cam tavanın kırılması için eşitlikçi politikalar, farkındalık çalışmaları ve bilinçlendirme kampanyaları önemlidir.