UNESCO Dünya Mirası Komitesi'nin resmi danışma organı olan Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi’nin (ICOMOS) Risklere Hazırlık Bilimsel Komitesi (ICORP) Başkanlığı’na seçilen Prof. Dr. Ünal, bu görevinde 3 yıl süresince “Afete ve Çatışmaya Dayanıklı Miras” temalı küresel bir bilimsel planı yürütecek ve kültürel mirasın korunmasına yönelik önemli stratejiler geliştirecek.
ICOMOS, kültürel mirasın korunması ve bu alandaki bilimsel iş birliğini teşvik etmek amacıyla 1965 yılında kuruldu ve dünya çapında 115 ülkede 11 bin üyesiyle faaliyet gösteriyor. Bu organizasyon, kültürel mirasın korunmasına yönelik uluslararası standartları belirleyen ve belirlenen stratejilere göre küresel koruma çalışmalarını koordine eden en büyük uzman ağı olarak tanınıyor. Prof. Dr. Zeynep Gül Ünal, ICOMOS Yönetim Kurulu üyeliğinin yanı sıra ICORP Başkanlığı ile kültürel mirasın korunması konusunda önemli bir liderlik rolü üstlenmiş oldu.
Yeni görevinde, afetler ve çatışmalar gibi tehlikelere karşı kültürel mirasın korunmasına yönelik küresel koruma kapasitelerinin artırılması hedefleniyor. Bu bağlamda, Prof. Dr. Ünal, afet ve çatışma durumlarında kültürel mirasın korunması için yeni stratejiler geliştirecek ve özellikle acil müdahale süreçlerinde uluslararası iş birliğini güçlendirecek. ICORP, doğal afetler, savaşlar, terör saldırıları, siber tehditler ve iklim değişikliği gibi tehditler karşısında kültürel mirası korumak için çalışan bir bilimsel komite olarak, risk azaltma, hazırlık, acil müdahale ve iyileştirme süreçlerinde stratejik ve operasyonel destek sağlıyor.
Prof. Dr. Zeynep Ünal, ICORP Başkanlığı öncesinde de bu alandaki önemli çalışmalarına imza atmıştı. 2022 yılında kurulan ICOMOS ICORP Kriz İzleme ve Müdahale Çalışma Grubu’nun koordinatörlüğünü yürüten Ünal, özellikle doğal afetlerin ve çatışmaların yoğun olduğu bölgelerde, Suriye, Filistin ve Sudan gibi ülkelerde izleme ve kapasite artırma çalışmalarına katkı sağladı. Ayrıca, UNESCO tarafından Ukrayna’da yürütülen ‘Miras Alanları için Acil Durum Müdahale Projesi’ kapsamında da ICOMOS adına görev aldı.
Türkiye’de de birçok önemli çalışmaya imza atan Prof. Dr. Ünal, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Danışma Kurulu üyeliği yaparak, kültürel mirasa yönelik afet risklerinin yönetimi konusunda rehberlik etti. Bu alanlarda gerçekleştirdiği çalışmaları nedeniyle 2023 yılında Dünya Anıtlar Kurulu tarafından Onur Ödülü'ne layık görüldü. Prof. Dr. Ünal’ın, kültürel mirasın korunması ve afetlere karşı dayanıklılığının artırılması yönündeki katkıları, dünya genelinde büyük takdir topladı.
