Türkiye'nin iklim kriziyle mücadele etmek ve deniz biyoçeşitliliğini artırmak amacıyla Deniz Temiz Derneği TURMEPA iş birliğiyle yürütülen proje, Fethiye-Göcek ve Saros Körfezi'nde gerçekleştirilen çalışmalarla önemli adımlar atmayı hedefliyor. Bu projeyle deniz çayırları ve mercan habitatlarının korunması, ekimi ve izlenmesi sağlanarak, deniz ekosisteminde uzun vadeli iyileşmelerin yaratılması amaçlanıyor.
Proje çerçevesinde, 2024 yazında Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi ve Saros Körfezi'nde deniz çayırı Posidonia oceanica ve mercanların korunması, transplantasyon (ekim) ve izleme çalışmaları gerçekleştirildi. Bu kapsamda yapılan ara raporlar, deniz ekosistemindeki biyoçeşitliliğin arttırılmasına yönelik somut veriler sunuyor. Özellikle, Fethiye-Göcek bölgesinde yapılan çalışmaların, deniz çayırlarının korunmasına önemli katkılar sunduğu belirtiliyor.
Fethiye-Göcek'te Deniz Çayırları ve Balık Popülasyonlarının Korunması Sağlanıyor
Fethiye-Göcek bölgesinde, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Biyoloji Bölümü ve Hidrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ergün Taşkın’ın liderliğinde yürütülen "Koy ve Kıyılarda Deniz Çayırı Posidonia Oceanica Deniz Çayırlarının İzlenmesi, Korunması ve Ekimi Projesi" hızlı sonuçlar elde etti. Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi'nde 9 farklı istasyonda yapılan çalışmalarda, Posidonia Oceanica türü deniz çayırlarının transplantasyonu ve yayılışının izlendiği belirtildi. 6 Mayıs – 6 Haziran tarihlerinde gerçekleştirilen çalışmalarda, ekimi yapılan fidelerin yüzde 70'inin canlılığını koruduğu tespit edildi. Ayrıca, bu alanda yapılan gözlemlerle 50 balık türü de kaydedildi. Bu çalışmaların devamında, 10 bin fide transplantasyonu ile ekosistemin güçlendirilmesi ve biyolojik çeşitliliğin artırılması hedefleniyor.
Bölgedeki biyolojik çeşitliliği korumaya yönelik adımların da hızla atıldığı, toplamda bin 545 deniz türünün tespit edildiği ve bu türlerin korunmasına yönelik çeşitli stratejilerin geliştirilmesi gerektiği vurgulandı. Bu çalışmaların, deniz ekosisteminin sağlıklı bir şekilde devam etmesi için büyük öneme sahip olduğu ifade edildi.
Saros Körfezi’nde Deniz Çayırları ve Mercan Habitatlarının Korunması İçin Kapsamlı Çalışmalar
Saros Körfezi'nde ise İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü, Hidrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cem Dalyan’ın liderliğinde yürütülen "Saros Körfezi Deniz Çayırı ve Mercan Koruma, Ekimi ve İzleme Projesi" de önemli sonuçlar verdi. 1 – 10 Temmuz tarihleri arasında yapılan 19 farklı dalışta, 23 dalış gerçekleştirildi ve bu dalışlar sonucunda 382 türün varlığı tespit edildi. Özellikle Sarı Gorgon kolonileri gibi biyolojik çeşitlilik açısından kritik habitatlar haritalandı. Bu çalışmalar, Saros Körfezi'nin deniz ekosistemi üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu ve bölgedeki deniz çayırlarının karbon yutak alanı olarak iklim değişikliğiyle mücadelede kritik bir rol oynadığına dikkat çekti.
Deniz Çayırları ve Mercanların Yok Olma Nedenleri ve Çözüm Önerileri
Mavi Nefes Projesi’nin ara raporlarında, deniz çayırları ve mercanların yok olma sebeplerine dair bilgiler de sunuldu. Kıyı yapılaşmasının artması, bilinçsiz çapalama, kirlilik ve deniz suyunun ısınması gibi faktörlerin bu habitatları tehdit ettiği belirtildi. Ayrıca, istilacı türlerin artışıyla birlikte, deniz ekosisteminin dengesinin bozulduğu vurgulandı. Bu sorunların önüne geçmek ve ekosistemlerin korunmasını sağlamak için etkin stratejilerin geliştirilmesi gerektiği ifade edildi.
Sonuç ve Gelecek Hedefleri
Mavi Nefes Projesi, deniz çayırları ve mercanların korunmasına yönelik yaptığı çalışmalarla, Türkiye'nin deniz ekosistemlerini koruma çabalarına önemli bir katkı sağlıyor. Bu projeler, deniz ekosistemindeki biyoçeşitliliği artırmaya yönelik uzun vadeli bir etki yaratmayı hedefliyor. Gelecek yıllarda yapılacak ekim ve izleme çalışmaları, denizlerin korunmasına yönelik daha fazla bilgi edinmeyi sağlayarak, iklim değişikliği ve diğer çevresel tehditlerle mücadelede önemli bir kaynak olacak.
