Ülke çapında toplamda 4 milyon 155 bin kanser taraması gerçekleştirildi ve bu taramalar sonucunda 158 bin 364 kişi, pozitif veya şüpheli sonuçlar alarak ileri tetkikler için sağlık merkezlerine yönlendirildi. Bu taramalar sayesinde erken teşhis konulması sağlanarak, birçok kişi kanserin gelişmeden önlenmesine katkı sağladı. Ankara'da yapılan sahada bir kanser taraması ise, 42 yaşındaki Nurcan Şenol'un kanserden kurtulmasına vesile oldu. Şenol’a yapılan taramada, kanser öncesi lezyon olarak bilinen "HPV pozitif" olduğu tespit edilerek, aşı tedavisi ile hastalığın gelişmesi engellendi.
Sağlık Bakanlığı’nın Erken Teşhis Projeleri ve KETEM'in Rolü
Sağlık Bakanlığı tarafından 1. basamak sağlık hizmetlerini güçlendirmek amacıyla ülke genelinde 265 Sağlıklı Hayat Merkezi (SHM) kuruldu. Bu merkezlerin yanı sıra, Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve mobil tarama araçları, halkın sağlığını koruma amacıyla ücretsiz sağlık hizmetleri sunuyor. Bu ağlar sayesinde, kansere karşı ciddi bir mücadele yürütülmekte ve halk arasında erken teşhis farkındalığı oluşturulmaktadır. 2024 yılı itibariyle gerçekleştirilen 4 milyon 155 bin kanser taramasından 158 bin 364 kişi, pozitif veya şüpheli sonuçlar alarak, ileri tetkik için hastanelere yönlendirildi.
Nurcan Şenol'un KETEM Taramasında Edindiği Erken Teşhisle Kurtuluşu
Ankara 100. Yıl Sağlıklı Hayat Merkezi bünyesinde gerçekleştirilen kanser taramalarında, Ankara Organize Sanayi Bölgesi'nde hizmetli olarak çalışan Nurcan Şenol, işyerinin yönlendirmesiyle katıldığı kanser taramasında önemli bir sağlık sorununu erkenden fark etti. Yapılan HPV testi sonucunda, Şenol’un kanser öncesi lezyon olarak bilinen HPV pozitif olduğu belirlendi. HPV (Human Papillomavirus), rahim ağzı kanserine neden olabilen bir virüs olarak bilinir ve erkenden tespit edilip tedavi edilmesi gerekir.
HPV testinin pozitif çıkmasının ardından, Nurcan Şenol hemen Etlik Şehir Hastanesi’ne sevk edildi. Burada yapılan aşı tedavisi ile HPV virüsünün etkileri durdurularak, rahim ağzı kanseri riskinin önüne geçildi. Şenol, bu süreçte kendisine yapılan müdahaleyi şu sözlerle aktardı: “Ağustos ayında iş yerim kanser taramaları yapıldığını söyledi, ben de gönüllü oldum. Tarama sırasında mamografi ve HPV testlerim yapıldı. Mamografi temizdi, ancak HPV testim pozitif çıktı. Şaşırdım, ne yapacağımı bilemedim. Ardından beni arayıp, ‘Kanser başlangıcı olabilir, önlemini alacağız’ dediler ve Etlik Şehir Hastanesi’ne yönlendirdiler. Orada doktorum önerdiği HPV aşısını yaptırdım. Şu anda takipteyim ve kanser olmaktan kurtuldum. Eğer iş yerim bana öncülük etmeseydi, ben bu tahlilleri yaptırmazdım ve kanser olma riskiyle yaşamaya devam edebilirdim.”
Erken Teşhisin Hayat Kurtarıcı Rolü
Doktor Ecem Dicle Asan, Ankara Sanayi Odası ile iş birliği yaparak, çalışanların sağlık farkındalığını artırmak amacıyla sahada kanser taramaları gerçekleştirdiklerini belirtti. Tarama yapılan 289 bin 126 kişiden 14 bin 900'ü, pozitif veya şüpheli sonuçlar alarak hastanelere sevk edildi. Asan, bu tür iş birliklerinin, hem iş yerlerinde çalışanların sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmayı hem de iş gücü kaybını en aza indirmeyi hedeflediğini ifade etti.
Doktor Asan, KETEM birimlerinde, ulusal kanser tarama programı çerçevesinde üç ana kanser türünün düzenli olarak tarandığını belirtti: “Bu kanserler, rahim ağzı kanseri, meme kanseri ve kalın bağırsak kanseridir. Nurcan Hanım, hem meme kanseri hem de rahim ağzı kanseri taramasına dahil edildi. Rahim ağzı kanseri taraması sonucu pozitif çıkınca, Nurcan Hanım’ı ileri bir merkeze sevk ettik ve gerekli tetkikler ve tedaviler başlatıldı. Erken teşhisle kanser aşamasına gelmeden, hastalığın önüne geçilmiş oldu.”
HPV Pozitif ve Kanser Riski
HPV pozitifliği, rahim ağzı kanserinin en büyük sebeplerinden biri olarak kabul ediliyor. HPV virüsü, rahim ağzı kanserine yol açabilen bir virüs olarak biliniyor ve düzenli taramalarla tespiti mümkün. Eğer HPV testi pozitif çıkarsa, hastalar takip altına alınarak virüsün etkileri engellenebilir. Doktor Asan, HPV pozitifliğinin rahim ağzı kanserine yol açabileceği için bu testin büyük önem taşıdığını vurguladı. Aynı zamanda, Ocak ayının Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık Ayı olduğunu hatırlatarak, kadınlara kanser taramalarını yaptırmaları çağrısında bulundu.
Kadınlara KETEM Taramalarına Katılma Çağrısı
Doktor Asan, kadınların düzenli olarak KETEM'lerde kanser taramaları yaptırmalarını tavsiye etti. “HPV pozitifliği, rahim ağzı kanserinin %90’ına neden olan bir virüs. Biz rahim ağzı kanseri taramasında bu virüsü araştırıyoruz ve HPV pozitifliği tespit edilen hastalarımızı yakından takip ediyoruz. Ocak ayı, Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık Ayı olduğundan, tüm kadınlarımızı KETEM’lere davet ediyoruz. Kanserin önüne geçmek için, erken teşhis büyük önem taşıyor. KETEM’lere giderek taramalarını yaptırsınlar ve sağlıklarını güvence altına alsınlar.”
Sonuç: Erken Teşhisle Kanserin Önüne Geçmek Mümkün
Nurcan Şenol’un hikayesi, erken teşhis ile kanserin önüne geçilebileceğini gösteren önemli bir örnek. Sağlık hizmetlerine erişim, erken taramalar ve yapılan aşılar sayesinde, kanser gibi hayati tehlike taşıyan hastalıkların gelişmeden engellenmesi mümkün oluyor. KETEM’ler ve Sağlıklı Hayat Merkezleri gibi sağlık kuruluşları, toplumun sağlığını koruma ve kanser gibi hastalıkların erken dönemde teşhis edilmesini sağlama konusunda büyük bir rol oynuyor. Kadınlar, düzenli taramalarla hayatlarını riske atmadan, kanser gibi ölümcül hastalıkların önüne geçebilirler.