Yumaklı, Türkiye ve İran arasında yapılan iş birliğinin özellikle tarım sektöründe önemli bir paya sahip olduğunu ifade etti. Bu kapsamda, her iki ülkenin karşılıklı ticaretine ilişkin önemli veriler ve geleceğe dönük hedefler de paylaşıldı.
Ticaret Hacmi 5,5 Milyar Dolar Seviyesinde
İran Tarım Bakanı Gholamreza Nouri Ghezeljeh ile birlikte Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesinde düzenlenen Türkiye-İran Tarım Alanında İş Forumu’na katılan Bakan Yumaklı, İran ile Türkiye arasındaki 2023 yılı ticaret hacminin 5,5 milyar dolar seviyelerine çıktığını açıkladı. Bu hacmin yaklaşık yüzde 16,6’sının tarımsal ürün ticaretinden oluştuğunu belirten Yumaklı, 2024 yılı itibariyle tarımsal ticaretin daha da arttığını, 2024’ün ilk 10 ayında tarımsal ticaret hacminin yüzde 30 oranında artarak 854 milyon dolar seviyelerine yükseldiğini belirtti. Bu verilerin, tarım sektörünün iki ülke arasındaki ilişkilerde ne denli önemli bir yer tuttuğunu gösterdiğini söyledi.
Yaptırımların Zorlukları
İran ve Türkiye arasında geçmiş yıllarda yaşanan ticaret gerilemelerinin nedenleri hakkında bilgi veren Bakan Yumaklı, 2012 yılında 22 milyar dolara ulaşan ikili ticaret hacminin, özellikle İran’a uygulanan yaptırımlar ve Covid-19 pandemisi nedeniyle son yıllarda kayda değer oranda azaldığını belirtti. Ancak Türkiye olarak yaptırımlar nedeniyle İran ile ekonomik ilişkilerini kesmediklerini ve bu ilişkileri sürdürme kararlılığını koruduklarını vurguladı. Yumaklı, özellikle İran ile iş birliğinin en çok bankacılık sisteminde yaşanan sorunlar nedeniyle engellendiğini ifade etti ve bu sorunların yakın zamanda çözülmesi gerektiğini belirtti.
Tarımda Ortaklık ve İş Birliği
Bakan Yumaklı, Türkiye’nin güçlü bir tarım ülkesi olduğunu ve tarım sektörünün ülkedeki istihdamın önemli bir kısmını oluşturduğunu dile getirdi. Türkiye’nin, 700’ün üzerinde tarım ürününde 200’den fazla ülkeye ihracat gerçekleştirdiğini vurgulayan Yumaklı, Türkiye'nin özellikle meyve, sebze, değirmencilik ürünleri, kuru meyve ve kuru yemiş ihracatında dünya pazarlarında önemli bir yere sahip olduğunu belirtti. Türkiye’nin, buğday unu, mısır nişastası, kiraz, limon, şeftali, fındık, kuru üzüm, Antep fıstığı, incir, kestane, ayva ve kuru kayısı gibi ürünlerle dünya ihracatında ilk sıralarda yer aldığını ifade etti.
Yumaklı, İran’ın da benzer toprak yapısına ve iklime sahip bir ülke olarak, Türkiye ile tarımda güçlü bir ortaklık kurabileceğini, her iki ülkenin rekabet gücünü artırmak için birlikte çalışması gerektiğini belirtti. Ortak çalışmalarla üçüncü ülke pazarlarına açılmanın her iki ülke için de faydalı olacağını ifade eden Bakan Yumaklı, Türkiye ile İran’ın tarım ticaretini daha da çeşitlendirmek ve geliştirmek için iş birliğini sürdüreceklerini söyledi.
Ticaret Anlaşmaları ve İş Forumları
Bakan Yumaklı, 2015 yılından bu yana Türkiye ve İran arasında yürürlükte olan "Tercihli Ticaret Anlaşması"nın tarımsal ticaretin artırılması ve çeşitlendirilmesinde önemli bir rol oynadığını kaydetti. Hem ticaret anlaşmalarının hem de teknik düzeyli anlaşmaların etkin şekilde kullanılmasının gerektiğine dikkat çeken Yumaklı, iş forumlarının bu sürecin önemli bir parçası olduğunu belirtti. 2016 yılından itibaren yapılan iş forumları sayesinde tarımsal ticaret hacminde kayda değer bir artış yaşandığını belirten Yumaklı, bu tür platformların devam etmesinin sektördeki potansiyelin daha da açığa çıkmasına katkı sağlayacağını söyledi.
Gelecekteki Hedefler
İran ile yapılan iş birliğinin, yalnızca iki ülkenin ekonomik ilişkilerini güçlendirmekle kalmayıp, aynı zamanda bölgesel ticaretin artırılmasına da katkı sağlayacağına inandığını belirten Bakan Yumaklı, gelecekte tarımsal ticaretin daha da çeşitlendirilmesi ve artırılması için ortaklıklarını güçlendireceklerini vurguladı. Türkiye’nin tarım sektörü olarak, daha verimli ve güçlü bir iş birliği için İran ile temasları daha sıkı hale getirmeyi hedeflediklerini belirtti.
