Bartın Üniversitesi Mühendislik, Mimarlık ve Tasarım Fakültesinden Doç. Dr. Ersin Alaybeyoğlu, “Projemizde Bartın’ın en çok yaşadığı sel taşkınlarıyla ilgili üniversite olarak, ‘Nasıl çözüm üretebiliriz?’ diyerek, bunun üzerinde yoğunlaştık ve Avrupa Birliği’ne bir proje hazırladık. Bu proje kapsamında Bartın’da 100 dolayında yağış, nem ve su seviyesiyle birlikte meteoroloji istasyonları kurulumuna başladık. Yapacağımız çalışmayla bir model geliştirerek, bununla birlikte hem sel taşkını erken uyarısı verecek hem de yerel yönetimler için gelecekte planlamalar yapmasını sağlayacaktır” dedi. Kent merkezinden 13 kilometre boyunca akarak Karadeniz’e dökülen Bartın Irmağı’nda 2020 Kasım, 2021 Ağustos, 2022 Haziran ve 2023 Temmuz aylarında taşkınlar yaşandı, büyük çapta zarar oluştu. Bartın Üniversitesi’nin iklim değişikliğiyle birlikte ilde yaşanan sel ve kuraklık risklerinin azaltılmasının hedeflendiği ‘İklim değişikliğine uyum stratejileri: Bartın’da taşkın ve su kıtlığı risklerinin azaltılması’ projesi Avrupa Birliği tarafından 6 ay önce kabul edildi. Bartın Valiliği ve Bartın Belediyesi’nin de proje ortağı olduğu alan çalışmasında, Bartın Irmağı’nın 105 farklı noktasına ‘Akıllı Taşkın Uyarı Sistemi’ kurulumuna başlandı. Bartın kent merkezinden 60 kilometre iç kesimlerdeki dağlardan gelen ırmak yatağının belirlenen bölgelerine, 47 ‘su ölçüm istasyonu’, 45 ‘toprak nemi ölçer’, 13 ‘yağış ölçer’ ve 2 ‘meteoroloji istasyonu’ kurulumu tamamlanma aşamasına geldi. Güneş enerjisi yardımıyla çalışan sistemin ırmaktaki su seviyesi, toprak nemi ve yağış miktarları gibi değerleri internet teknolojisiyle anlık olarak veri merkezine aktaracak.
‘BU PROJE ÇOK BÜYÜK FAYDA SAĞLAYACAKTIR’
Bartın’ın son yıllarda çok sayıda sel taşkını yaşamasıyla birlikte üniversite olarak bu projeyi hayata geçirdiklerini söyleyen Bartın Üniversitesi Mühendislik, Mimarlık ve Tasarım Fakültesin Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümünden Doç. Dr. Ersin Alaybeyoğlu, “Bu proje kapsamında Bartın’da 100 dolayında yağış, nem ve su seviyesiyle birlikte meteoroloji istasyonları kurulumuna başladık. Yapacağımız çalışmayla bir model geliştirerek, bununla birlikte hem sel taşkını erken uyarısı verecek hem de yerel yönetimler için gelecekte planlamalar yapmasını sağlayacaktır. Şu anda dünyanın en büyük problemleri arasında iklim değişikliği yer alıyor. Biz bu projeyle iklim değişikliği ile meydana gelecek ani sel taşkınlarına dair, ‘Nasıl çözümler üretebiliriz ve bunları veri ve bilgiye dayanarak, daha gerçekçi nasıl yaparız?’ bunun cevaplarını aramak için, bu proje bize çok büyük fayda sağlayacaktır” diye konuştu.
‘UYARI OLARAK YEREL YÖNETİMLERE SUNMUŞ OLACAĞIZ’
Projenin Avrupa Birliği tarafından hibe alarak desteklendiğini belirten Bartın Üniversitesi Mühendislik, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Ercan Gemici ise şunları söyledi: “Projenin birinci aşamasında taşkın erken uyarı sistemini hayata geçirmiş olacağız. Taşkın erken uyarı sistemi fiziksel tabanlı ölçümlere dayalı bir modeldir. Bu modelin avantajı ise hem daha ucuza hem de açık kaynak kodlarıyla oluşturduğumuz bir model olacak. 2020 yılından itibaren Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde ve Bartın’ın kırsalında başlayıp sonraki zamanlarda Bartın kent merkezindeki yalı bölgesini tamamen sular altında bırakan taşkınlar yaşadık. Bu proje de bu sellerden sonra başladı. Özellikle Bartın’da aşırı buharlaşma ile birlikte taşkınlar anlık olarak gelişmeye başladı. Sonrasında yaz aylarında bu taşkınları çok olmaya başladı. Biz meteorolojik olarak aldığımız verilerle beraber oluşturduğumuz modele bu meteorolojik verileri girmiş oluyoruz. Aynı zamanda toprak ne kadar suya doygun, su seviyesi gibi verileri modele girdiğimiz zaman bir gün öncesinde ya da ne kadar erken girebilirsek, bunun sonuçlarını modelde görebileceğiz. Bunu da uyarı olarak yerel yönetimlere sunmuş olacağız. Projeyle beraber iklim değişikliği ile beraber artan taşkın olaylarının buna karşı halkın dayanımını nasıl artırabileceğimizin çözümünü arıyoruz” ifadeleri kullanıldı.